4. 1. 2015.

Novogodišnji obilazak tri najviša vrha Fruške gore


Ovih nekoliko dana između Nove godine i Božića po julijanskom kalendaru većina ljudi koristi za detoksikaciju od jednog slavlja pred drugo. Ni planinari nisu izuzetak po tom pitanju, pa su novogodišnje akcije za detoks tela i duha prava planinarska poslastica.

PK "Borkovac" iz Rume iskoristio je prvi vikend 2015. godine za obilazak tri najviša vrha Fruške gore (Crvenog, Pavlasovog i Isinog čota) i još nekoliko zanimljivih lokaliteta na jedinoj planini Srema.

Osim toga što su vrhovi Fruške gore relativno niski, takođe su izuzetno pristupačni. Između ostalog, mnogi planinari Frušku goru i zbog ove osobine ne smatraju naročito atraktivnom, iako se na njenoj površini nalaze i mnoge prilično zahtevne staze, naročito one nemarkirane.

U današnji obilazak tri najviša fruškogorska vrha (i nazad) uglavnom se išlo baš nemarkiranim stazama. Grupa od petnaestak rumskih planinara sa dvoje gostiju iz Novog Sada krenula je iz Bešenovačkog Prnjavora. Polazna tačka je bio manastir Bešenovo, gde se grubi radovi na izgradnji nove manastirske crkve polako privode kraju.

Manastir Bešenovo



Prvi deo puta vodio je uz korito potoka koji protiče kroz Bešenovački Prnjavor, koji se do Prnjavora naziva Kraljevac, a nakon toga do svog ušća u Savu kod Sremske Mitrovice nosi ime Čikoš (ili Čikas, kako ga još zovu neki Mitrovčani). Izvor potoka Kraljevac ozidan je još 1924. godine, a oko njega je uređeno i malo izletište, koje se po njemu zove Kraljev izvor.


Izvor Kraljevac

Nakon izlaska na grebenski put i kraćeg pešačenja asfaltom, popeli smo se i na prvi planirani vrh. Crveni čot je sa svojih 539 metara nadmorske visine važi za najviši vrh Fruške gore, mada je najviša tačka planine neka tri metra viša od toga i nalazi se u sklopu male vojne baze nedaleko u šumi.

Crveni čot je najpoznatiji po telekomunikacionom tornju visine oko 120 metara, koji je bio oštećen u bombardovanju 1999. godine, ali je kasnije obnovljen. Pošto primećujem da u poslednje vreme mnogi brkaju toranj na Crvenom čotu sa živopisnim iriškim TV tornjem, imam potrebu da ovde naglasim da su to dva potpuno različita tornja, udaljena skoro 12 kilometara vazdušnom linijom.

Crveni čot (539 m.n.v.)

Drugi najviši vrh Fruške gore, Pavlasov čot, nalazi se na manje od deset minuta hoda od Crvenog čota putem prema izletištu Brankovac.

Pavlasov čot visok je 531 metar, a ime je dobio po doktoru Ignjatu Pavlasu, pravniku, osnivaču i prvom predsedniku PD "Fruška gora" iz kog je kasnije nastao Planinarski savez Vojvodine. Doktor Pavlas je stradao u zloglasnoj Novosadskoj raciji 1942. godine, a od 2000. godine na ovom do tada bezimenom vrhu nalazi se obeležje s njegovim imenom.

Pavlasov čot (531 m.n.v.)


Isin čot, kao treći najviši vrh Fruške gore, ima visinu od 522 metra i nalazi se na oko kilometar od Pavlasovog čota, prema Brankovcu. Za razliku od Crvenog i Pavlasovog čota, Isin čot se ne vidi sa puta; da bi se do njega stiglo treba preći još stotinak metara šumskim putem, ali to skretanje nije jasno obeleženo.

Istini za volju, ni sam vrh ne predstavlja ništa spektakularno. U pitanju je samo jedno poljanče sa drvenom tablom sa imenom vrha, koja je tu postavljena pre nekoliko godina, a do tada većina izletnika verovatno nije imala pojma da ova uzvišica uopšte ima ime.

Isin čot (522 m.n.v.)



Povratak do Bešenovačkog Prnjavora je sa Isinog čota vodio poluzaleđenim koritom Srnećeg potoka, sa simpatičnim slapovima, koje mnogi smatraju za neke od najlepših na Fruškoj gori. Najpoznatiji je svakako Srneći vodopad, do kog ovog puta nismo silazili, ali smo zato videli znamenite Nadine kaskade (koje je po svojoj supruzi nazvao legendarni istraživač Fruške gore Aca Damjanović) u retkom snežnom izdanju. 

Put nas je dalje vodio uzbrdo do Širokih ledina, odakle se po lepom danu može videti čitav Srem, pa čak i dalje, do Avale, Cera i valjevskih planina.


Nadine kaskade
Mali vodopad na Srnećem potoku


U blizini Širokih ledina nalazi se i spomenik narodnom heroju Bošku Palkovljeviću Pinkiju, koji je na tom mestu poginuo 1942. godine. Ovaj spomenik nazivaju i Pinkijev grob, jer je njegovo telo nakon pogibije kod Male Remete prvobitno bilo sahranjeno na tom mestu, da bi posle rata bilo preneto na spomen groblje u Sremskoj Mitrovici.

Pinkijev spomenik


Poslednja stanica pred kraj bilo je jezero Beli kamen kod Bešenovačkog Prnjavora, nastalo potapanjem kamenoloma koji je napušten krajem osamdesetih. Uprkos velikoj dubini i strmim liticama koje ga okružuju, ovo jezero je danas nadaleko omiljeno izletište.



Beli kamen - Bešenovačko jezero


Sa oko osamnaest pređenih kilometara (što i nije tako malo, s obzirom na vremenske uslove) i oko petsto metara savladane visinske razlike u usponu i isto toliko u silasku, planinari PK "Borkovac" aktivno su počeli novu sezonu.

Posebno priznanje ide bešenovačkom žućku koji nas je sve vreme pratio...


A sudeći po entuzijazmu, ali i po planovima i dogovorima sklopljenim tokom današnjeg pešačenja, 2015. godina obećava da će biti prilično zanimljiva...




4 коментара:

  1. Volim Frušku Goru, i sve mi na njoj je lepo. Smeta me pojava tajkuna koji uzrpiraju i rovare. Žalim što je zapuštena tvrđava kod Vrdnika.

    ОдговориИзбриши
    Одговори
    1. U potpunosti se slažem sa svim što ste napisali. Još više mi je žao što Vrdnička kula nije jedini istorijski lokalitet na Fruškoj gori koji je zapušten, niti je u najgorem stanju. Slankamenska tvrđava, crkvište Svetog Đorđa u Starim Ledincima, ostaci manastira Stari Jazak, sve su to vrlo značajna mesta a praktično zaboravljena...

      Избриши
    2. Na žalost i ne samo Fruška Gora. I Zlatibor je ista stvar, još malo i Divčibare, Kopaonik već odavno .. i tako to .. Sirotinji smog, lovatorima sjaj i raskoš. Pa ko na zapadu :) .. Zar nismo hteli kapitalizam?

      Избриши
    3. ...S razlikom u tome što se na zapadu te stvari ipak rade namenski i planski. I tamo postoji raslojavanje na bogatije i siromašnije klase, ali jedna bahata uzurpacija kao na primer na Zlatiboru tamo nikako ne bi bila moguća.

      Избриши